بررسی اثر رقابت بر کارایی جذب و مصرف نیتروژن در مرحله رشد رویشی گندم (Triticum aestivum L.) و یولاف وحشی (Avena fatua L.)

به¬منظور مطالعه کارایی جذب و مصرف نیتروژن گندم و یولاف وحشی در شرایط رقابت در مرحله رشد رویشی، آزمایشی به¬صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1387 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. عامل اول شامل پنج تراکم¬ (0، 2، 4، 6 و 8 بوته در گلدان) یولاف¬وحشی در شرایط تک¬کشتی و رقابت با گندم (در تراکم ثابت 8 بوته در هر گلدان) و عامل دوم شامل پنج سطح مختلف نیتروژن (1، 4، 8، 12 و 16 میلی¬مولار) بود. آزمایش در انتهای مرحله رشد رویشی گندم به پایان رسید و داده¬ها مورد تجزیه رگرسیون قرار گرفت. نتایج نشان داد که درصد نیتروژن و کارایی جذب و مصرف آن در گندم و یولاف وحشی تحت تأثیر فاکتورهای مورد آزمایش واقع شد. محتوی نیتروژن اندام هوایی گندم و یولاف وحشی با افزایش فراهمی نیتروژن افزایش یافت و در سطح 8 میلی¬مولار به حد مجانبی رسید. این شاخص در گندم (به¬جز در سطح یک میلی‏مولار) با افزایش تراکم علف‌هرز کاهش یافت ولی رقابت گندم نتوانست بر کاهش محتوی نیتروژن یولاف وحشی در مرحله رشد رویشی مؤثر باشد. کارایی جذب نیتروژن در گندم (در تمام تراکم¬های یولاف وحشی) با افزایش سطوح نیتروژن به ‌صورت نمایی کاهش یافت و رقابت یولاف وحشی نتوانست شیب کاهش آن¬را تحت تأثیر قرار دهد. کارایی جذب نیتروژن در یولاف وحشی (در تمام سطوح نیتروژن) واکنش مثبت خطی و معنی‏داری به افزایش تراکم آن نشان داد که حاکی از افزایش سهم جذب نیتروژن توسط یولاف وحشی در هنگام افزایش تراکم آن در شرایط رقابت بود. کارایی مصرف نیتروژن گندم و یولاف وحشی واکنش‏هایی مشابه کارایی جذب آن نشان داد.